Slimmer en goedkoper groenonderhoud: bezuinigen met behoud van biodiversiteit?

AMSTELVEEN – Het onderhoud van straten, plantsoenen en groen in Amstelveen moet slimmer, goedkoper en duurzamer. Dat is in het kort de kern van het voorstel Nieuwe Werkwijze Wijkbeheer dat op 5 november wordt besproken tijdens het raadsgesprek op het raadhuis. De aanleiding: een forse overschrijding van 2,1 miljoen euro op het budget voor wijkonderhoud

De gemeente wil die besparing realiseren door het onderhoudsniveau – de zogenaamde beeldkwaliteit – te verlagen. Waar Amstelveen nu vaak kiest voor het niveau Basis+, zou dat in veel wijken worden teruggebracht naar niveau B. In gewone taal: het mag er iets minder strak uitzien. Minder vaak maaien, wat meer blad op de grond en misschien een spriet gras tussen de tegels.

Minder “keurig”, meer natuur?

De Groenraad, die het gemeentebestuur adviseert over groenbeleid, ziet in deze ontwikkeling kansen én risico’s. In haar advies noemt de raad het opvallend dat het woord biodiversiteit nauwelijks voorkomt in het raadsvoorstel, terwijl dat juist een belangrijk speerpunt is van Amstelveens Groenvisie en Bomenplan.

Toch kan de nieuwe aanpak volgens de Groenraad wél bijdragen aan een natuurlijker stad, mits goed uitgevoerd. “Door groenstroken niet meer ‘voorbeeldig en verzorgd’ te maaien, ontstaat ruimte voor bloemen en planten om bloemrijke groenstroken te vormen,” staat in het advies. Dat kan meer insecten, vogels en kleine dieren aantrekken.

De Groenraad pleit voor een andere manier van kijken: niet langer is “keurig en netjes” het hoogste doel, maar juist “natuurlijk en levendig”. Een term die beter zou passen is rewilding — het deels teruggeven van de natuur aan zichzelf.

Hybride aanpak: samenwerking tussen gemeente en markt

Uit de rapportage blijkt dat het zogenoemde hybride bedrijfsmodel (model 3) de voorkeur krijgt. Dat betekent dat de gemeente deels zelf het onderhoud blijft uitvoeren, maar ook samenwerkt met externe partijen. Volgens de Groenraad kan dat efficiëntie opleveren, mits de regie stevig bij de gemeente blijft en duurzaamheid de leidraad vormt.

Vragen en suggesties van de Groenraad

De Groenraad staat in principe positief tegenover de plannen van de gemeente om het wijkonderhoud slimmer en duurzamer te organiseren, maar plaatst tegelijk een aantal fundamentele kanttekeningen. In haar advies wijst de raad op een reeks open vragen die volgens haar eerst beantwoord moeten worden voordat het beleid écht groen en toekomstbestendig genoemd kan worden.

1. Wat betekent de verlaging van de beeldkwaliteit concreet per wijk?

De gemeente wil het onderhoudsniveau terugbrengen van Basis+ naar B. De Groenraad vraagt zich af of dit voor álle wijken geldt of dat er ruimte is voor maatwerk. Niet elke buurt heeft dezelfde behoefte of uitstraling.

2. Hoe wordt biodiversiteit echt geborgd?

Het begrip biodiversiteit komt nauwelijks voor in het raadsvoorstel, terwijl het een kernpunt is van het Amstelveense groenbeleid. De Groenraad wil weten hoe de gemeente straks meet of de natuur er werkelijk op vooruitgaat.

3. Hoe voorkomt de gemeente dat “natuurlijker” wordt gezien als “slordiger”?

Minder maaien en snoeien kan positief uitpakken voor flora en fauna, maar roept ook vragen op bij bewoners. Zonder duidelijke communicatie dreigt verwarring tussen ecologisch beheer en achterstallig onderhoud.

4. Wat houdt het hybride model precies in?

De gemeente kiest voor een mix van eigen uitvoering en werk door externe partijen. Volgens de Groenraad moet goed worden vastgelegd wie verantwoordelijk is voor de kwaliteit en hoe toezicht wordt gehouden.

5. Hoe worden bewoners betrokken?

De geplande inwonerspeiling is geschrapt. De Groenraad vraagt zich af hoe Amstelveners nu invloed krijgen op hun leefomgeving en hoe burgerinitiatieven kunnen bijdragen aan een groener en betaalbaarder wijkbeheer.

De Groenraad geeft de gemeente ook een reeks concrete ideeën om én te besparen én ecologische winst te boeken:

• vervang exotische struiken door inheemse planten en bloemrijk grasland;
• maai minder vaak en laat bladeren deels liggen als schuilplek voor dieren;
• snoei hagen minder frequent zodat ze kunnen bloeien;
• gebruik duurzame machines en minder bladblazers;
• betrek bewoners meer bij het onderhoud, bijvoorbeeld via wijkinitiatieven of adoptiegroen;
• zet moderne technologie in, zoals drones of sensoren, om onderhoud slimmer te plannen.

Wat betekent dit voor de Amstelvener?

Bewoners zullen waarschijnlijk merken dat hun wijk er iets “groener” maar ook iets minder strak onderhouden uitziet. Waar voorheen elk grassprietje werd weggehaald, kunnen nu wilde bloemen bloeien. Sommigen zullen dat waarderen, anderen zullen het als “slordig” ervaren.

De Groenraad waarschuwt dat draagvlak cruciaal is: inwoners moeten begrijpen waarom er wordt bezuinigd en wat de voordelen zijn voor natuur en klimaat. Een geplande inwonerspeiling is echter geschrapt — de gemeente zal inwoners alleen informeren over de nieuwe aanpak.

Tussen efficiëntie en identiteit

De uitdaging is duidelijk: geld besparen zonder de groene identiteit van Amstelveen aan te tasten. Lukt dat, dan kan de stad een voorbeeld worden van hoe bezuinigen en vergroenen hand in hand kunnen gaan. Wordt het echter alleen een kwestie van “minder doen voor minder geld”, dan dreigt juist verarming — van zowel het straatbeeld als de natuur.

De gemeenteraad bespreekt het voorstel op dinsdag 5 november tijdens het Raadsgesprek. Daarna volgt besluitvorming in een latere raadsvergadering.

Nieuwe Werkwijze Wijkbeheer (Z25-122994)

Bijlagen

• Concept Raadsvoorstel Nieuwe Werkwijze Wijkbeheer 83 KB
• Bijlage 1 - Rapportage Nieuwe Werkwijze Wijkonderhoud Amstelveen d.d. 22 oktober 202512 MB
• Bijlage 2 - Advies Groenraad op de nieuwe werkwijze Wijkonderhoud 51 KB
• Bijlage 3 - Brief aan de Groenraad over Advies Groenraad over nieuwe werkwijze Wijkbeheer.18 KB
•  Bijlage 4 - Beeldcatalogus Amstelveen 44 MB

Foto's gemeente