Amstelveen financieel meest gezonde middelgrote gemeente van Nederland

Gepubliceerd: donderdag 14 januari 2021
Laatste update: donderdag 14 januari 2021

Auteur: Gemeente

De gemeente Amstelveen is financieel de meest gezonde gemeente van alle middelgrote gemeenten (50.000-100.000 inwoners). Dit blijkt uit de BDO-benchmark Nederlandse gemeenten 2021 van BDO Accountants & Adviseurs. Amstelveen krijgt van BDO het hoogste rapportcijfer, een tien.

Gemeenten verkeren financieel in zwaar weer. Vooral het sociaal domein veroorzaakt grote problemen. Dit zorgt ervoor dat gemeenten interen op hun reserves en/of moeten bezuinigen op andere gemeentelijke voorzieningen en/of de ozb moeten verhogen. Een eind 2020 uitgebracht rapport van onderzoeksbureau AEF laat eveneens zien dat gemeenten in 2019 zo’n € 1,7 miljard meer uitgeven aan jeugdzorg dan dat ze aan middelen ontvangen. In 2020 loopt dit tekort naar verwachting nog verder op. In lijn hiermee heeft ook Amstelveen een miljoenentekort op Jeugd.

Goede basis en blijven investeren

“Dat wij er ondanks de coronacrisis en de tekorten op Jeugd financieel goed voor staan, hebben we te danken aan de goede basis die de afgelopen jaren is gelegd”, zegt wethouder Herbert Raat (financiën). “Hierdoor hebben we bij het uitbreken van de coronapandemie met instemming van de gemeenteraad 15 miljoen euro kunnen vrijmaken voor diegenen die het hardst getroffen zijn door de coronamaatregelen. We hebben ook prioriteiten gesteld. We zetten volop in op behoud en herstel van bestaanszekerheid en maatschappelijke participatie van Amstelveners. We hebben grote bedragen vrijgemaakt voor investeringen die goed zijn voor Amstelveen, zoals onderwijshuisvesting, duurzaamheid, sport, veiligheid en dienstverlening.”

Spannende tijden

Kijkend naar de toekomst komen er spannende tijden aan. Hoe verloopt het de coronapandemie en het vaccinatieprogramma? Kan de economie de draad weer oppakken en zich herstellen? Na de verkiezingen moet door de nieuwe kabinetsformatie en het nieuwe regeerakkoord duidelijk worden of het Rijk voldoende extra geld vrijmaakt om de tekorten Jeugd op te lossen. Wethouder Raat: “Een fors risico voor Amstelveen zijn plannen van het Rijk om het gemeentefonds, de belangrijkste inkomstenbron van gemeenten, anders te gaan verdelen. Als die plannen doorgaan dan komt de rekening bij gemeenten terecht, waardoor wij en andere gemeenten inwoners en ondernemers extra moeten belasten om onze voorzieningen op peil te kunnen houden.”

BDO-benchmark

De BDO-benchmark Nederlandse gemeenten komt dit jaar voor de derde keer uit. In dit rapport brengt BDO de financiële gezondheid van gemeenten objectief in kaart. Dit gebeurt op basis van de jaarrekening 2019 en de begroting 2021.Amstelveen heeft het hoogste rapportcijfer, een 10, gekregen. Dit houdt in dat de gemeente het minste risico loopt om in financiële problemen te komen. BDO toetst de financiële positie via een zogeheten ‘financiële stresstest’ op vijf verschillende punten. Dit zijn dezelfde punten die de provincie Noord-Holland als toezichthouder op de gemeentelijke financiën hanteert. Deze punten zeggen iets over de vermogenspositie (schulden en bezittingen), grote risico’s (grondexploitaties) en het huishoudboekje (de lopende uitgaven en lokale lasten).

Hieronder de gehanteerde vijf punten met een korte uitleg.

Kijk hier voor het persbericht van BDO met een link naar het rapport.

Kengetal	Toelichting
BALANS:
Netto schuldquote & netto schuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen	Amstelveen heeft geen groot bedrag aan openstaande schulden of leningen.
Solvabiliteitsratio	De verhouding tussen schulden en eigen reserves is goed. Amstelveen is in staat op langere termijn aan haar verplichtingen te voldoen.
RISICO:
Grondexploitatie	Gemeenten lopen vooral grote risico’s op grondexploitaties bleek tijdens de financiële crisis van 2008. Dit gebeurt als gemeenten veel geld uitgeven aan het bouw- en woonrijp maken van grond en dit geld niet terug kunnen verdienen omdat plannen niet doorgaan of minder opleveren dan gedacht. Amstelveen heeft veel grote complexe projecten, maar hier speelt dit minder. De gemeente begint namelijk pas met het bouwrijp maken van grond als er goede afspraken zijn gemaakt met marktpartijen/projectontwikkelaars. Daarnaast vindt vooraf onderzoek plaats naar de gemeentelijke risico’s en hoe die gedekt kunnen worden.
EXPLOITATIE:
Structurele exploitatieruimte	Amstelveen kent een structureel sluitende begroting: Structurele uitgaven worden gedekt uit structurele inkomsten.
Belastingcapaciteit (lokale lasten)	Amstelveen heeft in vergelijking met andere gemeenten de woonlasten (ozb, riool- en reinigingsheffing) laag weten te houden. Hierdoor kan de gemeente financiële tegenvallers (als het nodig is) opvangen door belastingen te verhogen. Voor veel gemeenten is dit lastiger, omdat de woonlasten daar al hoog zijn.