Het grotere plaatje, Tjalf Sparnaay in Museum JAN

Het schone van het gewone, de grootsheid van het kleine en persoonlijke bezieling. Dit is het thema van de zeventigste verjaardag van beeldend kunstenaar Tjalf Sparnaay op de indrukwekkende overzicht- en jubileumtentoonstelling in Museum JAN. 

De tentoonstelling toont een overzicht van Sparnaay’s oeuvre en bevat ruim zestig werken uit verschillende collecties. Sparnaay is internationaal bekend door zijn hyperrealistische olieverfschilderijen op mega-afmetingen van gebakken eieren en platgeslagen colablikjes. Zijn eerste illustraties voor ansichtkaarten met Amsterdamse onderwerpen bij Art Unlimited in de 80-er jaren tot zijn nieuwste foodpainting WasteScape, dat voor het eerst wordt geëxposeerd, ontroeren je.

Tjalf noemt zichzelf een plaatjesmaker: "Ik ben een plaatjesmaker. Ik wil plaatjes maken dat je raakt. Het gaat mij ook om het grotere geheel, om the bigger picture." En tijdens het welkomstwoord op de feestelijke opening 15 februari door Marieke Uildriks, directeur van het museum, werden de doeken van 40 jaar geleden, van 30 jaar geleden en de nieuwere gememoreerd. 

Een aantal werden toegelicht, bijvoorbeeld WasteScape: de half-transparante pedaalemmerzak, waarbij niet alleen de vuilnis rechtstreeks, maar waar ook werk van hem erin te ontdekken is. Zoals het colablikje, het klokhuis, het gebakken ei zijn erin verweven. Natuurlijk is dit een aanklacht tegen de consumptie maatschappij. 

De plastic soep, de vervuiling van de oceanen, de opwarming van de aarde krijgen door metaforen in WasteScape betekenis. Afval dat we achteloos weggooien, netjes gescheiden, en dan zijn we van het probleem af. En toch de hoop van het gebakken ei erin, maakt het schilderij weer licht. Vanuit allerlei galerieën en particuliere verzamelaars tevoorschijn gekomen, zijn de doeken bij elkaar te bewonderen.

Gastspreker Ronald Plasterk benadrukte karaktereigenschappen van de schilder, zijn discipline, zijn liefde en drive hoe alles gemaakt is. Waardoor ook zijn schilderijen karakter krijgen. Vanaf het eerste moment dat Ronald zijn werk ontdekte, werd hij enorm geboeid door de kracht van deze meester. Die betrokkenheid tot het werk groeide uit tot een goede vriendschap. 

Die vriendschap bleef, jaar in jaar uit, tot op heden. Inspiratiebronnen zoals Rembrandt en Vermeer, het magisch realisme van Carel Willink en het Amerikaanse fotorealisme, van Ralph Goings, Charles Bell en Richard Estes, beïnvloedde de door Tjalf zelf benoemde megarealisme. Waarbij hij de werkelijkheid met meer dan fotografische precisie weergeeft, isoleert en (extreem) uitvergroot. Je blijft kijken, ontdekken en je verwonderen. De illusie aanraken zodat je het bijna ruikt, proeft, schept verwondering en volmaaktheid. Schoonheid zit in alles, in het colablikje, knikkers, het scherm van de smartphone, het spiegelei. De ziel van de schilder zelf, de ziel van het onderwerp op het stilleven: verbazingwekkend!

De avond werd druk bezocht door enthousiaste liefhebbers. Een bijzondere gebeurtenis vol blije mensen voor de 70^e verjaardagsviering van de door hart en ziel verbonden creatieve kunstenaar Tjalf Sparnaay.

Bij zijn nieuwste schilderij WasteScape is een korte film gemaakt over het ontstaan van dit schilderij. WasteScape, 140 x 240 olie op doek. Zie dat filmpje hier.

Bent u belangstellend naar het prachtige interview met hem bij Kunststof van 14 februari op NPO1? Dat vindt u hier.

Natuurlijk is er ook een schitterende catalogus uitgegeven door Waanders Uitgevers. De tentoonstelling is te zien tot en met 16 juni 2024 in Museum JAN.

Foto's Conchita Willems