Oranje boven in Amstelveen

De huidige Koningsdag bestaat nog niet zo lang. Sinds-Willem Alexander op de troon zit vieren wij dit feest op zijn verjaardag op 27 april. Daarvoor hadden we vanaf 1898 een koningin. Koningsdag is nu beperkt tot één dag, maar voor de Tweede Wereldoorlog werden voor het vieren van de verjaardag van de koningin meerdere dagen uitgetrokken. Dat was toen de verjaardag van Wilhelmina, de overgrootmoeder van Willem-Alexander, die vanaf 1898 tot 1948 regeerde. Er werd veel vaker feest gevierd met een koninklijk tintje. Iedere andere gebeurtenis in het Koninklijk Huis, zoals een huwelijk, een geboorte, regeringsjubilea of zelfs de verjaardag van de kroonprinses, was een reden voor een uitbundig feest. Dergelijke feesten waren voor de bevolking belangrijk, omdat voor veel mensen vakantie niet gebruikelijk was.

Het Oude Dorp was toen nog het centrum van de gemeente en daar vonden op 31 augustus en 1 september dan ook de Koninginnefeesten, in die tijd Wilhelminafeesten genoemd, vooral plaats. Gedurende twee dagen was het een drukte van belang in het dorp. Er was een kermis en een grote houten ‘W’ werd tevoorschijn gehaald en aan de gevel gemonteerd. Vooral de jeugd vermaakte zich op die dagen wel. Van de volksspelen was het ringrijden met paard en tilbury het hoogtepunt, waaraan altijd wel zo'n kleine dertig deelnemers meededen. 's Avonds kwam de stemming er pas goed in en maakte de veldwachter overuren. Heel wat dronken personen belandden in het cachot achter het (toenmalige) raadhuis (aan de Dorpsstraat).

Een 'comité ter viering van de geboortedag van H.M. de Koningin', bestaande uit de leden van de Wilhelminavereniging en afgevaardigden uit de besturen van alle bijzondere en openbare scholen, organiseerden kinderfeesten. Ook het gemeentebestuur werd ingeschakeld bij de feestviering. De schoolkinderen brachten de burgemeester, als vertegenwoordiger van de koningin, een zanghulde op het Kerkplein, waarbij ook de wethouders en de raadsleden werden uitgenodigd. Daarna vond een optocht plaats langs de Amstelveenseweg, de Kalfjeslaan, de Amsteldijk en langs de Ouderkerkerlaan weer terug naar het dorp, waaraan ook burgemeester en wethouders en de gemeenteraad geacht werden deel te nemen.

Het zilveren regeringsjubileum van Wilhelmina was in 1923 de aanleiding voor een groots opge­zet feest in heel Nederland. Een centraal comité zou de festiviteiten in Amstelveen voorbereiden. 'Ook te Nieuwer-Amstel  (Amstelveen) maakt men zich op feest te vieren, uitgezonderd enkele laksen, die alles te veel vinden en nergens iets voor voelen. Bang dat het iets zal kosten. Gelukkig zijn er genoeg menschen welke zich inspannen om de feesten in onze gemeente te doen slagen', zo berichtte het Amstelveens Weekblad in de tijd voorafgaand aan het jubileum.

Op 11, 12 en 13 september 1923 was er een kermis en een overdekte dansgelegenheid op het feestterrein achter het raadhuis aan de Dorpsstraat. De toegangsprijs bedroeg 25 cent per persoon. Nieuwer-Amstels Fanfarecorps en de Christelijke Zangvereeniging 'Nut en Genoe­gen' gaven muziek- en zanguitvoeringen. Aan de traditionele aubade aan het gemeentebestuur namen ± 1100 schoolkinderen deel. Op de tweede dag vonden de atletiekwedstrijden en volksspelen, zoals sprietlopen, tobbetje steken, langzaam rijden en ringsteken per fiets, plaats. Dezelfde dag kon gekeken worden naar een gekostumeerde voetbalwedstrijd. De derde dag was gereserveerd voor de allegorische optocht, waarmee diverse prijzen te winnen waren. Winkeliers konden prijzen winnen met de etalagewedstrijd, geheel in het teken van Hare Majesteit. De feestzaal van het Wapen van Nieuwer-Amstel was omgetoverd tot bioscoop. De gevelversiering en de verlichting zorgden voor een feestelijke aanblik van het dorp. Langs beide zijden van de Dorpsstraat waren palen geplaatst en van paal tot paal hingen langs de huizen groenslingers. Over de straat hingen guirlandes met vlaggetjes met lampions, wat een fantastisch schouwspel opleverde. Er stonden erepoorten aan beide einden van het dorp, in de Stationsstraat en op de hoeken van de Oude en de Nieuwe Karselaan. Het feest werd afgesloten met een groot vuurwerk, met als slotstuk in het midden het portret van de koningin. Velen woonden het dorpsfeest bij; bij het vuurwerk waren 4.000 tot 5.000 personen aanwezig. Het was een feest waarop men nog lange tijd met plezier terugkeek.

Op de foto: de allegorische optocht bij de poort in de Dorpsstraat t.g.v. het zilveren regeringsjubileum van Koningin Wilhelmina in 1923
Herkomst: Beeldbank Amstelveen