Nederlanders voelen zich machteloos en gefrustreerd

AMSTELVEEN – Veel Nederlanders maken zich zorgen over de toekomst van ons land. Ruim de helft (59%) vindt dat Nederland de verkeerde kant opgaat. Dat blijkt uit nieuw onderzoek van het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP). Machteloosheid, frustratie en het gevoel dat de politiek de grip kwijt is, overheersen.

“We kunnen er zelf weinig aan doen”

Volgens het SCP hebben veel mensen het idee dat ze weinig invloed hebben op de grote problemen in de samenleving – denk aan woningnood, hoge kosten, klimaat en de verharding van het debat. Ze vinden dat de politiek aan zet is, maar zien dat Den Haag te weinig doet of verkeerde keuzes maakt.

SCP-onderzoeker Josje den Ridder zegt daarover:

“Mensen voelen zich machteloos. Ze hebben het idee dat de overheid wel iets kan doen, maar dat het niet gebeurt. Sommigen haken daardoor af – ze gaan niet meer stemmen of vermijden gesprekken met andersdenkenden. Anderen zoeken juist naar manieren om wél iets te doen, bijvoorbeeld door te demonstreren of toch te stemmen.”

In Amstelveen is de wooncrisis voelbaar

"Die landelijke gevoelens zijn in Amstelveen goed herkenbaar. De woningmarkt zit muurvast: jongeren vinden geen betaalbare kamer, jonge gezinnen wachten jaren op een huurwoning en ouderen kunnen moeilijk doorstromen.

Dat zag ook Tweede Kamerlid Hans Vijlbrief (D66) toen hij op 15 oktober de stad bezocht. Samen met wethouder Floor Gordon ging hij in gesprek met bewoners, woningcorporaties en lokale initiatieven.

“De wooncrisis is geen abstract probleem – het is een realiteit voor duizenden Amstelveners,” zei Vijlbrief. “Veel levens staan op pauze omdat passende woningen ontbreken.”

Somber beeld van Nederland én de wereld

De somberheid onder Nederlanders beperkt zich niet tot de woningmarkt. Veel mensen vinden dat de politiek niet goed functioneert, dat de Nederlandse cultuur onder druk staat en dat de samenleving verhardt.

Ook internationale ontwikkelingen – zoals de oorlogen in Gaza en Oekraïne, klimaatverandering en onvoorspelbare wereldleiders als Trump en Poetin – maken mensen onzeker.

Zes op de tien Nederlanders zeggen moeite te hebben om hoopvol te blijven.

Tevreden over democratie, niet over de politiek

Toch zijn de meeste Nederlanders wél trots op onze democratie. Ruim 70% waardeert het stemrecht, de vrijheid van meningsuiting en de keuze uit meerdere partijen. Maar over de politiek zelf is men teleurgesteld: veel mensen vinden dat politici niet luisteren en te weinig doen met zorgen uit de samenleving.

Voor PVV-aanhangers komt daar nog bij dat zij het ondemocratisch vinden dat veel partijen niet met hun partij willen samenwerken.

Grote verwachtingen van een nieuw kabinet

Ondanks het lage vertrouwen in Den Haag (60% geeft de politiek een onvoldoende), hopen Nederlanders dat een nieuw kabinet eindelijk wél aan de slag gaat met de belangrijkste problemen: wonen, immigratie, inkomens en prijzen.

Ook defensie wordt belangrijker gevonden: steeds meer mensen vinden dat Nederland zijn leger moet versterken.

De meeste Nederlanders willen dat er meer geld gaat naar zorg, onderwijs en veiligheid. Over klimaat en asiel lopen de meningen sterk uiteen.

• GroenLinks-PvdA en D66/Volt-kiezers willen meer investeren in milieu en klimaat.
• JA21, FVD, BBB en PVV-aanhangers willen juist minder geld daarvoor, en ook minder voor asielopvang.

Behoefte aan grip en samenwerking – ook lokaal

Het SCP onderzoekt al sinds 2008 hoe Nederlanders denken over het land en de politiek. Wat vooral opvalt: de behoefte aan grip, samenwerking en hoop groeit.

Dat geldt ook voor Amstelveen. Bewoners willen gehoord worden – of het nu gaat om woningbouw, leefbaarheid of veiligheid.

De boodschap is duidelijk: mensen willen dat er weer naar hen geluisterd wordt, in Den Haag én dichter bij huis.

SCP persbericht https://www.scp.nl/actueel/nie...

Foto Pixabay - Geralt