Van Pop naar Politiek

Zondagmiddag rond twee uur in de middag was ik vaak met één oor gekluisterd aan de radio, met een schuin oog gedoogd door mijn ouders. Waarschijnlijk was het een Philips radioapparaat; in die tijd was dat het meest voort de hand liggend om de buitenwereld te horen. Om twee uur was het Tijd Voor Teenagers met Herman Stok als presentator. Het stijgen en dalen van verschillende hits werd door hem becommentarieerd. Zo hoorde je het verval van bestaande artiesten, zoals Elvis en Thea Dobs, wie kent haar nog? Maar je kon je vooral ook laven aan nieuwe en spannende muziek van Beatles, Rolling Stones, Animals en veel meer.

Soms was ik wat ongeduldig en schakelde de radio wat eerder in. Ik belandde dan in een heel ander programma, met de titel “De Toestand van de Wereld”. Dat werd gebracht door GBJ Hilterman; in die tijd een naam van formaat als het ging om commentaar en visie op de binnenlandse en buitenlandse politiek. Onwillekeurig kwam daardoor een zaadje tot ontwikkeling die de basis werd van mijn interesse in politiek en geschiedenis. Niet dat GBJ mijn voorkeuren in de toekomst zou bepalen, maar hij opende mij een interessante nieuwe wereld.

GBJ verhaalde zijn commentaren en meningen niet alleen via de radio, maar ook in zijn boeken. En een daarvan kreeg ik toen in bezit; en ik las daar, naast andere verhalen over de toenmalige wereldleiders, over de opkomst van Habib Bourguiba, de Tunesische staatsleider.

Marina en ik brachten afgelopen week een zonbezoek aan Tunesië en dat bracht herinneringen aan het verhaal over Bourguiba weer naar boven. We bezochten natuurlijk dan ook Monastir, een stad aan de Middellandse zee, waar Bourguiba werd geboren, waar zijn voormalig paleis staat en ook het Mausoleum waar hij is bijgezet.

Als je de naam Bourguiba in Tunesië uitspreekt dan weet iedereen waar je het over hebt. Zelfs na zijn dood in 2000 blijft hij Monsieur Le President. Hij wordt nog altijd als een grote leider gezien en vereerd. Tenslotte was hij het die het Tunesische volk bevrijdde van de Franse overheersing. Overigens: overal zie je in Tunesië de Franse taal terug, op verkeersborden, winkels, scholen, producten en noem maar op, na Arabisch de tweede taal van Tunesië.

In zijn tijd was Bourguiba in vergelijking met andere landen vooruitstrevend: de polygamie werd verboden, echtscheiding gelegaliseerd, gratis onderwijs voor iedereen, moderne gezondheidszorg, alfabetiseringscampagne, en meer. Met zijn progressieve hervormingsbeleid wordt hij wel vergeleken met Atatürk vele jaren daarvoor hetzelfde in Turkije deed. Zijn lange bewind vertoonde zoals zo vaak gebeurt, hoogte- en dieptepunten, wisselingen van beleid en machtsstrijd. Op hoge leeftijd werd hij, door een lichte coupe tot aftreden gedwongen.

Ben Westendorp