Jaar van de Molenaar: Meedraaien op de molen

Molenaars vragen in het Jaar van de Molenaar aandacht voor hun ambacht. Hennepklopmolen de Paauw heeft sinds kort de titel ‘provinciaal monument’ en biedt een kijkje achter de schermen.

Als kleinzoon van een molenaar heeft Alfons van Schijndel al de nodige molens van binnen gezien. “Als we ergens op vakantie gingen en er was een molen in de buurt, dan gingen we altijd wel even kijken.” Inmiddels is hij sinds 2018 zelf vrijwillig molenaar op de enige hennepklopmolen in de wereld. “Wat wij primair doen is het heruitvinden van het proces van hennepverwerking zoals dat mogelijk in de 17e en 18e eeuw is uitgevoerd”, vertelt hij vanuit zijn molen in Naurerna, gemeente Zaanstad.

Ambacht

Het Gilde van Vrijwillige Molenaars bestaat dit jaar 50 jaar. Om dit te vieren is 2022 uitgeroepen tot Jaar van de Molenaar. Momenteel zijn er ongeveer 1600 molenaars actief om de 1200 molens in Nederland regelmatig te laten draaien of malen. Van alle molens staan er 158 in Noord-Holland. Er zijn genoeg vrijwilligers actief in deze provincie, maar in zuidelijk Nederland is er een tekort aan molenaars een leerling-molenaars. En dat is zonde, vindt Alfons. “We moeten het ambacht van molenaar uitdragen en zichtbaar maken om jongeren te interesseren om als vrijwilliger te komen werken en misschien zelfs de opleiding tot molenaar te gaan doen.”

Ab Alberts is zo’n leerling-molenaar die met veel enthousiasme de opleiding bij het Gilde van Vrijwillige Molenaars volgt. “We leren van alles over veiligheid, wind, hoe de molen is opgebouwd, houtsoorten en de geschiedenis van de verschillende type molens. Het is een stukje speelgoed van 1 á 2 miljoen euro, dus je moet wel weten hoe je daar mee om moet gaan.” Het molenaarschap is een ambacht; in 2017 riep UNESCO het daarom uit tot immaterieel erfgoed.

Molenaar Alfons en leerling-molenaar Ab laten zien hoe het hennepkloppen in z’n werk gaat en vertellen wat het molenaarschap zo mooi maakt (klik op de afbeelding om de video te starten).

Monument

De provincie Noord-Holland werkt aan het behoud van Noord-Holland erfgoed. Zo kreeg molen De Paauw in 2021 de titel provinciaal monument. Deze monumenten zijn wettelijk beschermd en komen in aanmerking voor subsidie voor onderhoud en/of restauratie. Naast molens staan er onder andere ook boerderijen, gemalen, dijken en grenspalen in het erfgoedregister.

Recordpoging

Op 9 april willen de molenaars van het Gilde een recordpoging doen om alle draaivaardige molens in Nederland gelijktijdig tussen 11.00 en 12.00 uur te laten draaien. De teller staat bijna op 500 en geïnteresseerde molenaars kunnen zich nog aanmelden. De rest van het jaar organiseert de organisatie verschillende activiteiten. In mei wordt de provincie Noord-Holland in het zonnetje gezet. Bekijk de website van Het Gilde van Vrijwillige Molenaarsvoor meer informatie.