Kankerverwekkende stof in grondwater rond Schiphol

Rond Schiphol is een kankerverwekkende stof afkomstig uit vliegtuigmotoren aangetroffen in het grondwater. De vondst bevestigt de vermoedens van omwonenden dat de uitstoot van het vliegverkeer hun leefomgeving verwoest.

Het gaat om de stof tetraglyme. De onderzoekers brengen de verontreiniging in direct verband met het vliegverkeer, hoewel zij andere oorzaken niet uitsluiten. Het goedje is opgenomen in de officiële lijst van zeer zorgwekkende stoffen van het RIVM en is moeilijk afbreekbaar.

Het is de eerste keer dat de uitstoot van vliegtuigen in rechtstreeks verband wordt gebracht met verontreiniging van het grondwater. Daarmee ligt vast dat giftige stoffen in uitlaatgassen van vliegtuigen neerslaan op de bodem en vervolgens uitspoelen naar het grondwater.

De bevindingen zijn opgetekend in het rapport ‘Meetronde grondwaterkwaliteit Noord-Holland 2021‘, gepubliceerd in augustus vorig jaar. Het document werd opgesteld in opdracht van de provincie.

Gemeenten willen niet
Burgers hebben de gemeenten Amsterdam en Amstelveen gevraagd om onderzoek te doen naar de depositie van zeer zorgwekkende stoffen in het Amsterdamse bos. Helaas is daar geen positief antwoord op gekomen.

Daarom wil SchipholWatch zelfstandig onderzoek laten doen naar de giftige stoffen in het Amsterdamse bos. Inmiddels zijn enkele bodemonderzoekers benaderd om een offerte uit te brengen.

Het Amsterdamse bos is een goede locatie voor onderzoek naar de aanwezigheid van gifstoffen van vliegverkeer. De toestellen vliegen er op geringe hoogte overheen, op bepaalde dagen honderden per etmaal.

Alarmerend rapport TNO
Door bodem- en grondwatermonsters te nemen direct onder het vliegpad kan een indruk worden gekregen van de ernst van de situatie. Recentelijk publiceerde TNO een alarmerend onderzoek waaruit bleek dat het vliegverkeer duizenden keren meer kankerverwekkende stoffen uitstoot als toegestaan wordt aan andere bedrijven.

Minister Mark Harbers heeft nu opdracht gegeven om uit te rekenen hoe de uitstoot van het vliegverkeer zich vertaalt in concentraties van schadelijke stoffen in de lucht. De resultaten van dat onderzoek worden verwacht in het derde kwartaal van dit jaar.

Een deel van de zeer zorgwekkende stoffen blijft niet in de lucht hangen, maar slaat neer op de bodem. Door monsters te nemen in het Amsterdamse bos kan een indruk worden gekregen van de mate van vervuiling die het vliegverkeer oplevert.

PFAS via andere weg
Overal in het bos zijn verontreinigingen aangetroffen met een andere gifstof, PFAS. Dit zijn nauwelijks afbreekbare stoffen die zich ophopen in de natuur en in het menselijk lichaam. De stof is niet afkomstig uit straalmotoren, maar werd op Schiphol gebruikt in blusschuim.

Na een incident in een KLM-loods in 2008 en jarenlang onzorgvuldig gebruik heeft PFAS zich steeds verder verspreid in de regio rond het vliegveld. De verontreiniging werd nooit opgeruimd, maar onder meer geloosd in de Ringvaart die grenst aan het Amsterdamse bos.