Lezing 'De Grote Ontginning van het Hollands-Utrechts veengebied tussen 1000 en 1200'

Op 12 oktober 2024 geeft Frans van Bork een lezing over de Grote Ontginning van het Hollands-Utrechts veengebied. Die ontginning voltrok zich in twee eeuwen tijd tussen circa het jaar 1000 en het jaar 1200. Het gaat om een enorme veenwildernis van meer dan 70.000 hectare, vergelijkbaar met 120.000 voetbalvelden in een gebied vanaf Wijk bij Duurstede tot aan Leiden en van Amstelveen tot en met de Lopikerwaard.

In zijn lezing gaat Frans van Bork in op de hoofdlijnen van de geschiedenis van die Grote Ontginning en zoomt daarbij specifiek ook in op de ontginningsgeschiedenis rond Amstelveen.

Zonder hulp van machines maakten pioniers ieder jaar 350 hectare ontoegankelijk zompig veengebied bruikbaar voor landbouw. Dat ging niet zonder strijd, want het graafschap Holland slaagde er in die periode in veel grondgebied van Utrecht te veroveren of te verwerven. De laatste fase van deze enorme ontginningsoperatie kon pas beginnen na het afdammen van de Kromme Rijn bij Wijk bij Duurstede. Dat gebeurde ruim 900 jaar geleden in 1122. Het Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden (HDSR) beschouwt dat jaar als de start van het georganiseerde waterbeheer in de provincie Utrecht. De herdenking hiervan was aanleiding die Grote Ontginning in kaart te brengen. Alleen al in het gebied van de HDSR ging het om een formidabel werk met 12.000 kilometer aan sloten en weteringen en een dijkstelsel van 500 kilometer. Een monumentaal gebied dat nog steeds zijn middeleeuwse ontginningsstructuur heeft behouden. Rondom Woerden is deze structuur zelfs vrijwel onaangetast.

Frans van Bork was bestuursadviseur bij de gemeente Den Haag en is sinds 2019 met pensioen. Tot 27 maart 2023 was hij jarenlang lid van het algemeen bestuur van het Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden. Hij is lid van de redactie van het historische tijdschrift voor Woerden en wijde omgeving Heemtijdinghen en verricht daarnaast verschillende vrijwilligerstaken in Woerden. Over de strijd om de Grote Ontginning van het veengebied heeft Frans van Bork een boekje geschreven. Dit rijk geïllustreerde boekje zal te koop zijn bij de lezing voor € 5,-

Datum: 12 oktober 2024
Tijdstip: vanaf 14.00 uur
Zaal open: vanaf 13.30 uur
Locatie: Orion 19A, Amstelveen
Toegang: leden VHA en AWN gratis, niet leden: € 2,50

Door: VHA