Column Frits Suer: Geen ervaring kan ook verfrissend zijn

Het was in november vorig jaar toen de VVD het verkiezingsprogramma lanceerde. Ter gelegenheid daarvan werd de lijsttrekker Herbert Raat op RTVA geïnterviewd. In dat interview betoogde hij, dat een van de reden om op hem te stemmen zijn ervaring was. Drie termijnen – in totaal dus 12 jaar – was hij de wethouder van financiën. Hij somde een hele lijst van wethouders op die na één termijn van vier jaar al waren vertrokken. Dit was volgens hem niet goed voor een stabiel bestuur. Raat betoogde dat “zitten blijvende” wethouders goed waren voor de continuïteit van het beleid in Amstelveen.

Daar zit wat in dacht ik in eerste instantie, maar ik herinnerde me ook dat mijn ervaring bij Nationale-Nederlanden had geleerd, dat regelmatige doorstroming ook zijn voordelen heeft. Een directielid zat bij NN zelden langer dan 5 jaar in dezelfde functie. Het doorstromen werd vooral bij “potentials”gestimuleerd, zodat zij een brede kijk kregen op problemen van allerlei aard en in allerlei sectoren.

Een maand later maakte de econoom en filosoof MariliekeEngbers in De Volkskrant van 24 december jl. haar onderzoek bekend naar de samenstelling van de toplaag bij grote bedrijven en waarom die vaak niet meteen ingrijpt als er iets misgaat in de organisatie. Engbers heeft vastgesteld dat bij lang zittende bestuurders vaak tegenspraak ontbreekt. “Hoe langer een leider op zijn positie blijft, des te groter is de kans op zonnekoninggedrag. Je hebt de tijd en de macht om mensen om je heen te verzamelen die op je lijken. Bij jaknikkers denken we vaak aan volgelingen, maar het zijn eerder mensen die vanuit het zelfde paradigma denken. Zij zullen heus wel weerwoord geven, maar dat is meer van hetzelfde. Ze hebben dezelfde blinde vlek als de leider.”

Engbers vervolgt met de stelling dat dit type mensen vaak vervelend reageert bij weerwoord. “Hij of zij ervaart dat snel als een persoonlijke aanval. Als zo’n machtige leider intelligent is uit hij zich door ogenschijnlijk juist heel rationeel te reageren maar iedereen voelt aan zijn water: hij staat niet open voor een andere blik. Dat is heel moeilijk te doorbreken.”

Gemakzucht

Zelf heb ik wel gezien dat een lang verblijf in dezelfde functie kan leiden tot arrogantie, machtsmisbruik en gemakzucht. Zo van: dat heb ik al zo vaak meegemaakt. Ik weet het nu wel. Herkenbaar in de Amstelveense gemeenteraad. Met name vanuit de VVD worden minder ervaren raadsleden nog wel eens gekleineerd met de opmerking: als u wat langer in de gemeenteraad zit, dan leert u vanzelf wel dat ….etc. En als je dat met bluf en welsprekendheid naar voren brengt is de tegenpartij al snel geïntimideerd. Ik kan me nog wel meer voorbeelden voor de geest halen.

Dus als Herbert Raat stelt, dat zijn ervaring enorme voordelen heeft, dan zijn er net zo veel nadelen tegen in te brengen. Want kijk maar naar de wethouders, die nu hun eerste termijn afmaken, zoals Floor Gordon en Marijn van Ballegooijen; zijn die dan minder? Nee toch. Nieuwe mensen hebben vaak ook nieuwe inzichten die heel verfrissend kunnen zijn. Ik bedoel maar. Verfrissende ideeën zijn goed voor Amstelveen..

Geen contant geld

Iets heel anders. Elders op deze website staan de ervaringen van de vier tachtigers (resp. 88, 85, 85 en 82 jaar oud) op de bbA-kieslijst met uitspraken over problemen, die de ouderen en kwetsbaren in het dagelijks leven tegenkomen en die henvervreemden van de maatschappij. Na de publicatie voegde Jaap Prent er nog een nieuwe ervaring aan toe. ”Ik ging naar het gemeentehuis om mijn parkeervergunning te betalen. Ik leg 25 Euro op de balie. Kon niet. Ze nemen geen contact geld aan. Terwijl het toch een wettig betaalmiddel is. Dat kan toch niet. Weer iets, waar veel ouderen problemen mee hebben. 

Foto Amstelveenweb.com