Column IVN: Late Kerstballen

Als men nog niet de Kerstboom heeft afgetuigd van alle kleurige tierelantijntjes: een goudwesp zou er vast niet in misstaan. Met hun verschijning vallen goudwespen namelijk behoorlijk op. Zelfs ondanks hun grootte: de kleinste heeft een lengte van niet meer dan 2 mm en op een enkele uitzondering van 2 cm is de rest ook niet reusachtig te noemen. De kleuren spatten er evengoed vanaf.
Een paar jaar geleden werd er een nieuwe goudwesp voor Nederland gevonden. Nog niet eerder hier vertoond. Zo kleurrijk dat het Jeugdjournaal er aandacht aan besloot te geven. Een van de redacteuren kwam met de naam Regenbooggoudwesp aanzetten, vanwege, men raadt 't vast al, al die verschillende kleuren die het beestje leek uit te stralen.

Helemaal niet gek bedacht, die naam. Want net als de echte regenboog die aan de horizon verschijnt tijdens natte herfstige dagen met een lage zonnestand, zitten de kleuren niet daadwerkelijk op het insectenlichaam. De buitenkant van een goudwesp is opgebouwd uit microscopische laagjes die in verschillende richtingen zijn gepositioneerd, waardoor (net als 't licht van de zon in geval van de regenboog) de golflengtes van het licht worden gebroken en in verschillende kleuren aan ons verschijnen. En dat is afhankelijk van de hoek: bekijk je de wesp van de andere kant dan kan wat eerst rood zag, nu groen lijken.

Net als het grootste deel van de wespen doen ze de mens overigens totaal geen kwaad. Ze kunnen niet eens steken, zoals vooral 'sociale' wespen kunnen.
Evengoed zijn ze bij bepaalde bijen- en wespensoorten niet erg geliefd. Het zijn namelijk koekoekswespen: ze leggen hun eitjes op het broedsel van een bij of wesp, de soort afhankelijk van waar de specifieke goudwesp in is gespecialiseerd. De uitgekomen larve eet het voedsel en vervolgens de gastheer op.
Wordt moeder goudwesp tijdens haar zoektocht naar plekken voor haar eitjes lastig gevallen, dan rolt ze zich op tot een bal. Alle breekbare onderdelen worden verborgen.

Dan zijn we dus terug bij de kleurrijke kerstballen.
Maar ook al laat je je Amstelveense kerstboom tot diep in de lente staan, het jaargetijde dat goudwespen weer verschijnen, dan nog zal ze zich niet in de buurt van je woonkamer begeven . Daar zijn deze wespen veel te bewegelijk voor en te veel op zoek naar de onderkomens waar de geliefde lekkernijen van haar kinderen zich bevinden.