UvA-masterstudenten ontwikkelen vak voedselbosbouw

Wytze Walstra en Sacha Brons, masterstudenten Politieke Wetenschappen aan de Universiteit van Amsterdam, hebben op 24 november de ‘Create a Course Challenge 2022’ gewonnen van het Instituut voor Interdisciplinaire Studies (IIS) van de Universiteit van Amsterdam. Dit betekent dat dit vak volgend jaar onderdeel wordt van het curriculum van de Universiteit van Amsterdam. Wytze en Sacha zijn al enkele jaren actief als belangenbehartigers van Stichting Voedselbosbouw.

Tijdens de Create a Course Challenge worden studenten uitgedaagd een idee voor een vak in te zenden en dit samen met de curriculumontwikkelaars van het IIS uit te werken. De deelnemers worden aangemoedigd om buiten gebaande paden te treden en na te denken over hoe onderwijs leuk, uitdagend en betekenisvol kan zijn. Tijdens de finale besloot de jury, bestaande uit Peter-Paul Verbeek - rector magnificus van de UvA - Luci Bentolini -academisch directeur van het IIS - en Tessa Trapp - voorzitter van de Centrale Studenten Raad van de UvA - dat de inzending van Sacha en Wytze wordt beloond met de realisatie van het vak Food Forestry: Experiencing the Future of Nature and Agriculture. Dat betekent dat zij direct aan de slag mogen als student-assistent met de ontwikkeling hiervan.

“In het door ons voorgestelde vak bestuderen studenten de voortgaande revolutie in de manier waarop we naar de natuur kijken door de bril van voedselbosbouw. Overal in Nederland zijn voedselbossen ontstaan als alternatief landbouwsysteem dat natuur en landbouw volledig integreert en boeren een financiële toekomst biedt in tijden van klimaatverandering. Om studenten onder te dompelen in de voedselbosbouw staan onder meer excursies, workshops over botanische gastronomie en lessen in voedselethiek en voedselvaardigheden op het programma”, aldus Sacha.

"Een voedselbos zet eigenlijk de verhouding tussen landbouw en natuur op zijn kop. We vinden dat dit verhaal over voedselbossen een plek aan de UvA verdient, óók omdat bijvoorbeeld de stikstofcrisis nu zo veel voorkomt in de politiek en het maatschappelijk debat”, voegt Wytze hieraan toe. “Daarnaast doen andere universiteiten, zelfs Wageningen University & Research, hier nog niet zoveel mee. Tijdens ons vak willen we mensen vooral laten leren door zélf op pad te gaan en voedselbossen te bezoeken. Dit vullen we aan met opdrachten, zoals het bedenken van een interventie om de transitie van ons rammelende landbouwsysteem naar voedselbosbouw te ondersteunen."

'We vinden dat dit verhaal over voedselbossen een plek aan de UvA verdient'

In dit nieuwe vak leren studenten de oorzaken en gevolgen van de huidige crisis in de landbouw te doorgronden. Ook onderzoeken ze hoe voedselbosbouw de kloof tussen landbouw en natuur kan overbruggen. Zo bestuderen ze de historische oorzaken en huidige effecten van de crisis die zich wereldwijd in voedselsystemen ontvouwt en in Nederland een keerpunt lijkt te hebben bereikt. Vervolgens brengen de studenten de principes en beloften van voedselbosbouw vanuit een historisch en ecologisch perspectief in kaart. Ze evalueren deze nieuwe vorm van agrarische teelt en de sociale, ecologische, economische en culturele implicaties ervan. Ten slotte worden studenten uitgedaagd in groepen aan interventies te werken, waarbij belemmeringen voor deze systeemverandering in de landbouw op basis van specifieke casussen worden weggenomen.

Een kennismaking met voedselbosbouw binnen en buiten het klaslokaal

Het vak neemt acht weken in beslag. In de eerste twee weken vinden de lessen zoveel mogelijk buiten het klaslokaal plaats, met verschillende excursies naar voedselbossen in Nederland, zoals Voedselbos Ketelbroek, Voedselbos Schijndel en Voedselbos Houtrak. Vervolgens worden studenten uitgedaagd hun kennis van verschillende disciplines in de voedselbosbouw te verdiepen en dit uit te werken in kritisch essay. In het laatste deel van het vak kunnen zij deelnemen aan verschillende werkgroepen, waarin ze hun kennis verder verdiepen en begeleiding krijgen bij het ontwerpen van interventies, waarbij zij de verworven kennis en vaardigheden uiteindelijk in de praktijk toepassen.

Voedselbosbouw

Het Everloo 75
8219 DH Lelystad